Ochrona zdrowia w Polsce od kilku lat przeżywa prawdziwą rewolucję. Pandemia Sars-CoV-2 wymusiła przyspieszoną cyfryzację, która zmieniła dostępność oraz jakość usług medycznych. Nadal jest jeszcze dużo do zrobienia, a odpowiedzią na wyzwania mają być coraz szerzej wykorzystywane nowe technologie tj. sztuczna inteligencja, IoT czy robotyka medyczna. O tym, co nas czeka w sektorze ochrony zdrowia, opowiada Innocenta Dźwierzyńska, Business Development Executive w Pionie Opieki Zdrowotnej, Asseco Poland.

Zdaniem ekspertki Asseco w tym roku nastąpi dalszy rozwój kluczowych trendów, które pojawiły się już kilka lat temu. Zmienia się jednak dostępność i sposoby wykorzystywania technologii.

Stoimy przed szansą na wielkie przyspieszenie i to od nas – osób związanych z ochroną zdrowia – zależy, jak przełoży się to na poprawę jakości leczenia pacjentów – dodaje.

Najważniejsze trendy IT w obszarze medycyny według Innocenty Dźwierzyńskiej:

AI, czyli rozwój nie do zatrzymania

Sztuczna inteligencja daje nam obietnicę, że w ochronie zdrowia zmieni się wszystko, począwszy od metod leczenia pacjentów, poprzez tworzenie leków, kończąc na jeszcze nieokreślonych elementach, gdyż jej potencjał wydaje się nieograniczony.AI już dzisiaj może interpretować wyniki badań i dawać rekomendacje, które pozwolą na wybór najlepszego sposobu leczenia. W genetyce wykorzystywana jest do analizy DNA pacjentów w celu diagnozowania i leczenia chorób oraz tworzenia spersonalizowanych leków. W profilaktyce zdrowotnej umożliwia wczesne ostrzeganie i szybką interwencję. Przy prognozowaniu chorób AI może analizować dane medyczne oraz czynniki ryzyka, aby przewidzieć rozwój schorzeń. Na podstawie tych informacji można podejmować działania profilaktyczne i monitorować pacjentów, aby zapobiec powikłaniom.Bardzo ciekawym aspektem rewolucji, która dokonuje się przy wsparciu AI, jest opieka nad osobami starszymi. Nasze społeczeństwo się starzeje, żyjemy coraz dłużej i chcemy zachować sprawność oraz aktywność zawodową, rodzinną czy społeczną. Z tej perspektywy coraz większe znaczenie będzie odgrywała możliwość monitorowania parametrów życiowych osób starszych. Oczywiście już dzisiaj mamy smartwatche, które sprawdzają tętno, czy wykonują podstawowe EKG, jednak gra toczy się o znacznie szerszą diagnostykę i analizowanie pozyskanych danych przez AI. Wyniki tych pomiarów mogłyby ostrzegać pacjenta oraz lekarza prowadzącego o ewentualnych problemach zdrowotnych.Co więcej, AI może pomóc w optymalizacji procesów opieki zdrowotnej, tj. zarządzanie szpitalami, planowanie prac personelu medycznego oraz zarządzanie zasobami. Z pomocą algorytmów można optymalizować harmonogramy i poprawiać efektywność całego systemu.Można śmiało powiedzieć, że sztuczna inteligencja jest siłą napędową kierunku, w jakim będzie rozwijała się ochrona zdrowia i ma przełożenie na wszystkie jej aspekty. Jednak skupianie się wyłącznie na technologii może prowadzić do zaniedbywania innych aspektów medycyny. Pomimo postępu, pacjenci wciąż potrzebują wsparcia emocjonalnego i zrozumienia. AI może być narzędziem wspomagającym, ale to ludzka wiedza, zrozumienie oraz empatia są kluczowe w procesie leczenia.

Dane zapisane w emocjach

W 2023 roku przebojem była generatywna sztuczna inteligencja tworząca teksty i obrazy na podstawie danych. Jednak to, co przykuwa moją uwagę w tym roku i czego rozwój będę obserwowała to EAI – sztuczna inteligencja emocjonalna. EAI jest w stanie rozpoznawać emocje tj. szczęście, złość, zmieszanie, smutek czy sentymentalizm nawet z delikatnych zmian w mimice twarzy i przekształcić je w dane. To bardzo ważne dla ochrony zdrowia. Rozpoznawanie nawet subtelnych różnic w nastroju, czy zachowaniu i odpowiednie reagowanie na nie przez sztuczną inteligencję, pomoże ludziom zmagającym się z chorobami psychicznymi, a także z chorobami przewlekłymi, żyć w lepszym komforcie. Szczególnie przyczyni się do zwiększenia efektywności terapii online, dostosowując się do indywidualnych potrzeb pacjenta, może także monitorować zachowanie badanego i pomóc w diagnozowaniu zaburzeń psychicznych. Jednak pamiętajmy, że jest to jedynie wsparcie procesu terapeutycznego, rozwiązania technologiczne nie zastąpią kontaktu ze specjalistą.

Szkolenia na wyższym poziomie

Obserwujemy stały rozwój wirtualnej rzeczywistości i jej zastosowania w medycynie szczególnie przy szkoleniu personelu. Technologia ta pozwala na symulowanie przebiegu zabiegu operacyjnego czy objawów danego pacjenta, co może być pomocne w doskonaleniu procesu diagnozowania oraz sztuki chirurgicznej.

Tkanki prosto z drukarki

Druk 3D wykorzystywany jest już do tworzenia protez i implantów dentystycznych, sprzętu rehabilitacyjnego oraz medycznego, a także planowania przedoperacyjnego,. Jednak przyszłością tej technologii i ogromnym jej potencjałem jest biodruk, czyli drukowanie tkanek ludzkich, które będą mogły zastąpić naturalne organy. W obliczu stale rosnącego zapotrzebowania na przeszczepy narządów, technologie pozwalające na ich produkcję stają się jednymi z najbardziej pożądanych innowacji. Będziemy w stanie zapewnić pacjentom nowe szanse na zdrowie i życie, eliminując długi czas oczekiwania na przeszczepy oraz ryzyko odrzutu. Bez wątpienia biodruk jest obiecującym kierunkiem rozwoju druku 3D i przyniesie rewolucję w dziedzinie medycyny.

Bezpieczeństwo odmieniane przez wszystkie przypadki

Niezwykle ważnym tematem jest zapewnienie bezpieczeństwa danych pacjentów. Obserwujemy szereg cyberataków na placówki ochrony zdrowia i próby, niestety też skuteczne, wykradzenia tych szczególnie wrażliwych informacji medycznych. Tutaj znaczącą rolę, mam nadzieję, odegra możliwość zastosowania technologii blockchain, która zapewniłaby prywatność pacjentów i ułatwiła wymianę informacji między podmiotami opieki zdrowotnej. Jednak na ten moment nie ma ona jeszcze szerokiego zastosowania w medycynie.Technologia rewolucjonizująca medycynę to Graal naszych czasów, jednak zachodzące zmiany powinny uwzględniać społeczeństwo, w którym żyjemy. Konieczne jest zapewnienie równego dostępu do opieki medycznej opartej na AI, aby uniknąć pogłębiania nierówności zdrowotnych. Ważna jest także samoświadomość i dbanie o swoje zdrowie. Technologie mogą dostarczać informacji i wsparcia w utrzymaniu zdrowego stylu życia, ale ostateczna odpowiedzialność spoczywa na każdym z nas. Musimy być świadomi swoich nawyków i podejmować odpowiednie działania w celu utrzymania jak najlepszej kondycji.